Oddział Edukacji Kulturalnej i Regionalnej Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Kolbuszowej mieści się w budynku dawnej synagogi przy ulicy Piekarskiej 17. Obiekt został wzniesiony w latach 60-tych XIX w . Budynek sytuowany na rzucie prostokąta, murowany i otynkowany, dach czterospadowy pokryty blachą. Na parterze, mieściła się podparta czterema filarami dawna sala modlitw poprzedzona od frontu przedsionkiem, na piętrze zaś znajdowało się pomieszczenie dla kobiet. Bożnica służyła społeczności żydowskiej nieprzerwanie do września 1939 r. W czasie niemieckiej okupacji miasta obiekt znalazł się na terenie getta i pełnił funkcję magazynu. Po II Wojnie Światowej w budynku mieściło się biuro skupu i magazyn Powiatowego Związku Gminnych Spółdzielni "Samopomoc Chłopska". Od początku swojego powstania w 1956 r. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przyrody i Kultury im. Juliana Macieja Goslara (obecna nazwa: Regionalne Towarzystwo Kultury im. Juliana Macieja Goslara) zabiegało o przejęcie niszczejącego budynku. W 1959 r. Towarzystwo otrzymało piętro budynku i przeprowadziło remont zdewastowanych pomieszczeń, które zaadaptowano na Muzeum Regionalne Lasowiaków i Rzeszowiaków. Od 1962 r. cały budynek znajdował się w posiadaniu Towarzystwa, które zbierało eksponaty do muzeum, prowadziło działalność odczytową, wydawniczą oraz organizowało wystawy. W latach 1963-1966 nastąpił remont kapitalny całego obiektu. W 1972 r. Muzeum Regionalne zostało upaństwowione i przekształcone w Muzeum Kultury Ludowej. W sali na parterze organizowano wystawy tymczasowe, znajdowały się tutaj magazyn zbiorów muzealnych i pracownie. Natomiast na piętrze utworzono stałą ekspozycję poświęconą historii Kolbuszowej. W 2008 r. budynek dawnej synagogi został przejęty przez Fundację Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego, obiekt został zamknięty i niszczał. W 2014 r. w rezultacie kilkuletnich starań członków Regionalnego Towarzystwa Kultury im. Juliana Macieja Goslara, regionalistów oraz bibliotekarzy, Gmina Kolbuszowa kupiła obiekt od Fundacji. Rok później, zgodnie z uchwałą Rady Miejskiej w Kolbuszowej, budynek został przekazany Miejskiej i Powiatowej Bibliotece Publicznej w Kolbuszowej. W 2016 r. biblioteka pozyskała z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz od Organizatora środki na realizację zadania „Modernizacja i adaptacja budynku byłego Muzeum (dawnej Synagogi) na potrzeby Oddziału Edukacji Kulturalnej i Regionalnej oraz automatyzacja procesu wypożyczeń w Miejskiej i Powiatowej Bibliotece Publicznej w Kolbuszowej” w ramach: PROGRAMU WIELOLETNIEGO KULTURA+ PRIORYTET "BIBLIOTEKA+. INFRASTRUKTURA BIBLIOTEK". W wyniku trwającego w latach 2016-2018 remontu obiekt wraz z otoczeniem gruntownie zmodernizowano oraz dostosowano do potrzeb Oddziału Edukacji Kulturalnej i Regionalnej, który otwarto dnia 30 stycznia 2019 r.
W jego siedzibie znajdują się: galeria miejska gromadząca prace malarskie z Międzynarodowych Plenerów Malarsko-Rzeźbiarskich organizowanych od 2001 r. w Kolbuszowej, sale ekspozycyjne, w których organizowane są: wystawy poświęcone historii Kolbuszowej i regionu, koncerty, wykłady konferencje, projekcje filmów, wernisaże malarstwa, spotkania autorskie. W budynku znajduje się magazyn zbiorów regionalnych w skład, których między innymi wchodzą: Depozyt części księgozbioru dawnej biblioteki Parafii pw. Wszystkich Świętych w Kolbuszowej (445 wolumeny w tym 174 stare druki), które również z racji zapisów własnościowych (proweniencji) stanowią unikalne źródło badań nad biografiami ich dawnych właścicieli oraz rekonstrukcją zabytkowych bibliotek kościelnych oraz prywatnych. Cyfrowe kopie ksiąg parafialnych parafii z Kolbuszowej, Kolbuszowej Górnej, Niwisk, Przedborza, Weryni oraz Widełki. Zbiory regionalistów, między innymi: Karola Grodeckiego (1925-2000), Haliny Dudzińskiej (1927-2008), Tadeusza Misia (1919-2007), Mieczysława Godlewskiego (1923-2013).
Spis zawartości zdigitalizowanych i udostępnionych ksiąg parafialnych w Czytelni im. dra K. Skowrońskiego:
Archiwum Parafii pw. Matki Bożej Królowej Polski w Widełce
Archiwum Parafii pw. Św. Mikołaja w Niwiskach
Archiwum Parafii pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Kolbuszowej Górnej
Archiwum Kolegiaty Wszystkich Świętych w Kolbuszowej
Archiwum Parafii pw. Józefa Rzemieślnika w Przedborzu
Telefon: 17 22 70 220 w. 31 kustosz, 17 22 70 220 w. 32 kierownik, 17 22 71 139
Lp. |
Nazwisko i imię |
Przydział |
Data ur. |
Miejsce ur. |
Miejsce śm. |
Szczegóły |
1. |
Antos Ludwik s. Michała i Zofii Szydło |
strzelec, nowogródzki pułk strzelców |
1898.08.18 |
Kolbuszowa Dolna 211 |
1920.08.14 |
Poległ w bitwie pod Czarną. Pochowany na cmentarzu w Nowej Wsi pod Warszawą |
2. |
Białek Franciszek s. Ignacego i Weroniki Mazur |
plutonowy, zakłady 9 dywizji piechoty |
1900.09.08 |
Kolbuszowa Dolna 233 |
1920.02.12 |
Zmarł chory w Łuniniec |
3. |
Biesiadecki Józef s. Michała i Moniki Wojnas |
Szeregowy, 40 pułk strzelców |
1901.08.09 |
Kolbuszowa Dolna |
1920.06.22 |
Zmarł w szpitalu wojskowym w Łodzi |
4. |
Hoppek Michał m. Marii Cisek s. Wincentego i Katarzyny Jagodzińskiej |
|
39 |
Kolbuszowa Górna |
1920.08.09 |
Zginął w Górce Lubartowskiej |
5. |
Jagodziński Władysław s. Walentego i Marii Mokrzyckiej |
|
1900.11.10 |
Kolbuszowa Dolna |
1920.07.14 |
Zmarł w szpitalu Dzieciątka Jezus w Warszawie |
6. |
Kiwak Jan s. Józefa i Marii Bańkowskiej |
szeregowy, 20 pułk piechoty |
32 |
Werynia |
1920.07.01 |
Utonął w rzece Wilja |
7. |
Lenart Stanisław s. Jakuba i Marii Mokrzyckiej |
strzelec, 46. pułk strzelców |
1901.12.20 |
Werynia |
1920.03.04 |
Zmarł w szpitalu w Samborze na grype |
8. |
Markusiewicz Wacław s. Jana i Marii Koczoń |
szeregowy, 6 batalion zapasowy wojsk wartowniczych i etapowych |
1900.04.06 |
Kolbuszowa 242 |
1920.03.18 |
Zmarł w szpitalu we Lwowie z powodu zapalenia |
9. |
Pyra Franciszek s. Andrzeja i Marii Zuba |
szeregowy, 13 pułk piechoty |
|
Dzikowiec 145 |
1920.08.12 |
Zmarł w szpitalu okręgowym w Poznaniu z powodu amputacji nogi |
10. |
Roliński Jan Józef s. Franciszka i Agnieszki Golis |
szeregowy, 17 pułk piechoty |
1901.03.01 |
Kolbuszowa Dolna 194 |
1920.10.04 |
Zmarł w szpitalu wojskowym w Rzeszowie |
11. |
Skowroński Franciszek m. Weroniki Kosiorowskiej |
szeregowy, 17 pułk piechoty |
1895.03.05 |
Kolbuszowa Dolna |
1920.09.06 |
Poległ w bitwie pod Krasnem |
12. |
Sokalski Tomasz s. Marcina i Julii Krzemińskiej |
saper, 5 kompania zapasowa saperów |
1902.05.18 |
Nowa Wieś |
1920.10.22 |
Zmarł na dur brzuszny w wojskowym szpitalu chorób zakaźnych w Krakowie |
Dofinansowano ze środków Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022 w ramach Programu Dotacyjnego „Koalicje dla Niepodległej"